27ος ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

ΘΕΜΑ

Ποιες είναι, κατά τη γνώμη σας, οι σημαντικότερες Ευρωπαϊκές Συνθήκες (Ε.Ο.Κ – Ε.Ε.); Να εκθέσετε και να αποτιμήσετε το περιεχόμενό τους, από την άποψη μεταφοράς αρμοδιοτήτων από το εθνικό κράτος στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Να αναφέρετε παραδείγματα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

• Σύντομη ιστορική αναδρομή στους λόγους δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Πολυάριθμες οι συνθήκες που σημάδεψαν έως σήμερα την ιστορική πορεία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
• Έξι συνθήκες – σταθμοί στην εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη σκοπιά της μεταφοράς αρμοδιοτήτων από τα εθνικά κράτη – μέλη προς τους κοινοτικούς θεσμούς.

ΚΥΡΙΩΣ ΜΕΡΟΣ

• • Ε.Κ.Α.Χ.: Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (1951):
    • –  Συμφωνία μεταξύ επτά χωρών της Ευρώπης.
    • –  Παραγωγή άνθρακα και χάλυβα, προϊόντων στρατηγικής σημασίας εκείνη την εποχή, κάτω από το κύρος ενός κοινού οργανισμού.
    • –  Σημαντική μεταφορά εθνικών οικονομικών εξουσιών.
    • –  Παράδειγμα: η δυναμικά ανερχόμενη βιομηχανία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας αποδέχεται να υπαχθεί η παραγωγή της σε άνθρακα σε διακρατικό όργανο.
  • Συνθήκες της Ρώμης (1957):
    • Με αυτές ιδρύονται η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Ε.Ο.Κ.) και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας.
    • Αποφασιστική διεύρυνση των ελευθεριών των πολιτών των έξι εθνικών κρατών που συνυπέγραψαν τις συνθήκες αυτές.
    • Παράδειγμα: κανόνες προστασίας του ευρωπαϊκού οικονομικού ανταγωνισμού από εθνικά μονοπώλια.
  • Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (1986):
    • –  Συνυπογράφεται από τα δώδεκα κράτη – μέλη εκείνης της περιόδου.
    • –  Θεαματική μεταφορά αρμοδιοτήτων σε κοινοτικά όργανα για μια σειρά θεμάτων.
    • –  Παράδειγμα: επιβολή κοινωνικού διαλόγου μεταξύ εργοδοτικών σωματείων και συνδικαλιστικών οργανώσεων.
  • Συνθήκη του Μάαστριχτ (1993):
    • –  Συνυπογράφεται από δώδεκα κράτη.
    • –  Δρομολόγηση για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος (= ευρώ).
    • –  Συμμόρφωση των κρατών – μελών σε μια σειρά από οικονομικές προϋποθέσεις, προκειμένου να ενταχθούν στη ζώνη του ευρώ.
    • –  Παράδειγμα: προοπτική αντικατάστασης των εθνικών νομισμάτων από ένα κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.
  • Συνθήκη του Άμστερνταμ (1996):
    • –  Εκχώρηση εθνικών αρμοδιοτήτων για τη δημιουργία μιας Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Άμυνας.
    • –  Νέες κοινοί οικονομικοί και κοινωνικοί στόχοι, πέρα από τον εθνικό ορίζοντα των κρατών – μελών.
    • –  Παράδειγμα: εκχώρηση μέρους εθνικής κυριαρχίας σε θέματα ασφάλειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
  • Συνθήκη της Λισσαβώνας (2009)
    • Ενδυνάμωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε βάρος των Εθνικών Κοινοβουλίων.
    • Οριοθετούνται οι τομείς αρμοδιοτήτων ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη – μέλη.
    • Παράδειγμα: νομική αναγνώριση θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης από όλα τα εθνικά κράτη – μέλη.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

• • • Από τα παραπάνω καθίσταται σαφής η διαχρονική τάση ενίσχυσης των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τις αρμοδιότητες των κρατών – μελών.
    • Παρά την εξέλιξη αυτή, υποστηρίζεται συχνά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πάσχει από το λεγόμενο «δημοκρατικό έλλειμμα» σε βάρος των αρμοδιοτήτων των κρατών – μελών, έλλειμμα απέναντι στο οποίο προτείνονται σε αδρές γραμμές τρεις τρόποι αντιμετώπισης (= το ομοσπονδιακό, το συνομοσπονδιακό και το συναινετικό μοντέλο διακυβέρνησης), ανάλογα με το βαθμό εμπλοκής των εθνικών κρατών – μελών στη διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και, συναφώς, εκχώρησης αρμοδιοτήτων.

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
Προτέρημα: το θέμα έχει να κάνει, σχεδόν αποκλειστικά, με τη μελέτη των ευρωπαϊκών θεσμών.
Όμως: περικλείει έναν υψηλό βαθμό δυσκολίας, διότι θέτει ως προαπαιτούμενο την ακριβή γνώση των κοινοτικών θεσμών και ζητεί την παράθεση συγκεκριμένων παραδειγμάτων.