Τι είναι αυτοπεποίθηση. Μεγάλο θέμα πραγματικά. Αυτοπεποίθηση είναι η εμπιστοσύνη που έχει το άτομο στις ικανότητές του, η πίστη που έχει στην αξία του. Αυτοπεποίθηση δεν σημαίνει η έλλειψη αποτυχιών στη ζωή, αλλά η διατήρηση της αποδοχής του εαυτού μας ακόμα και όταν εμφανιστούν οι αποτυχίες, ή δυσκολίες. Τα άτομα που δεν έχουν αυτοπεποίθηση έχουν μεγάλη ανάγκη την αποδοχή και την έγκριση των άλλων. Μια θετική κουβέντα των άλλων τους «ανεβάζει» ψηλά και μια αρνητική θέση μπορεί να τους προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση.
Αν εξαρτάς την ψυχική σου διάθεση από τη συμπεριφορά των άλλων απέναντί σου είναι πολύ αβέβαιο αν θα είσαι και για πόσο διάστημα θα είσαι ψυχικά καλά. Άλλωστε οι άλλοι, εκτός των προσώπων που πραγματικά σε αγαπούν (που στην πραγματικότητα είναι ελάχιστα πρόσωπα) δεν έχουν συμφέρουν να σε εμψυχώσουν ή να σε ενδυναμώσουν. Μάλλον το αντίθετο θα κάνουν, ιδίως σε ανταγωνιστικά, εργασιακά για παράδειγμα, περιβάλλοντα. Εξαρτάς λοιπόν τη διάθεσή σου από την καλοπιστία ή την κακοπιστία του οποιουδήποτε. Αν τύχει να είναι σωστό άτομο θα σου φερθεί ενταξει και θα νιώσεις καλά, αν δεν τύχει θα σου ρίξει την αυτοπεποίθηση. Αυτό σε εξυπηρετεί; Δώσε λίγο χρόνο στον εαυτό σου να το σκεφτεί.
Ας δούμε λοιπόν τι μειώνει την αυτοπεποίθηση.
Όπως είπαμε παραπάνω αν στηρίζομαι στην έγκριση ή την αποδοχή των άλλων το πιθανότερο είναι να μην αναπτύξω υγιή αυτοπεποίθηση. Ιδίως σε ανταγωνιστικά περιβάλλοντα όπως στον εργασιακό στίβο, ή σε τοξικές σχέσεις όπως σε ένα δυστυχισμένο γάμο, ή σε ένα νοσηρό οικογενειακό περιβάλλον, ή σε μια κακοποιητική σχέση το πρώτο πράγμα που θα κάνει η άλλη πλευρά είναι να μην σε αφήσει να αναπτύξεις αυτοπεποίθηση. Θα προσπαθήσει να σε αποδυναμώσει ψυχολογικά, με το να σε κάνει να πιστέψεις ότι είσαι μέτριος/μέτρια, ότι δεν θα τα καταφέρεις και ότι για αυτό το λόγο δεν έχεις εναλλακτικές και έτσι έχεις ανάγκη τη σχέση , την εργασιακή, την διαπροσωπική, την οικογενειακή.
Άλλος λόγος είναι η υπεργενικευμένη αρνητική αυτοεικόνα. Όταν εστιάζουμε μόνο στην αρνητική πλευρά των ικανοτήτων μας, των εμπειριών μας, όταν δίνουμε υπερμεγέθη διάσταση στις έως τώρα αποτυχίες ή ατυχίες μας και ελάχιστη αναγνώριση στις επιτυχίες μας. Θεωρούμε τις επιτυχίες, τις ικανότητες ως αυτονόητες και τις αποτυχίες ως αδιανόητες. Είναι όμως έτσι; Όταν «ζυγίζουμε» μια αποτυχία μήπως πρέπει να μάθουμε να διακρίνουμε την αποτυχία λόγω δήθεν μειωμένων ικανοτήτων μας από την κακή συγκυρία που δεν βρίσκεται στη σφαίρα του ελέγχου μας και δεν μπορούμε να την αλλάξουμε;
Άλλο μεγάλο λάθος είναι η σύγκριση. Ο άλλος τα κατάφερε στη δουλεία του εγώ όχι. Ο άλλος έχει ευτυχισμένο γάμο εγώ απέτυχα στο γάμο μου. Και γιατί η σύγκριση είναι παγίδα που μπορεί να «βαλτώσει» την αυτοπεποίθησή μας; Διότι τις περισσότερες φορές δεν έχουμε την ακριβή και ρεαλιστική και αληθινή εικόνα αυτού με το οποίο συγκρίνουμε τον εαυτό μας. Η επιτυχία των άλλων που εμείς δεν καταφέρνουμε να έχουμε μπορεί να μην είναι όπως φαίνονται. Υπάρχουν άνθρωποι που καταφέρνουν να «κρύβουν» επιμελώς τα αρνητικά και να προβάλλουν μονομερώς τα θετικά της ζωής τους. Και έτσι εσύ μάταια νομίζεις ότι μονοπολείς τις δυσκολίες και τις αποτυχίες, οι άλλοι μπορεί να αντιμετωπίζουν ή να έχουν αντιμετωπίσει πολύ μεγαλύτερες αποτυχίες, αλλά να μην το λένε, να μην το αποκαλύπτουν. Η εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης επιδεινώνει την κατάσταση της επίπλαστης ψευδοευτυχίας και ψευδοεπιτυχίας. Άλλωστε ο πραγματικά ευτυχισμένος δεν έχει την ανάγκη να προβάλλει την χαρά του στο internet.
Με ποιο τρόπο μπορούμε να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθησή μας; Με το να μάθουμε να ελέγχουμε και να αποδομούμε τις δυσλειτουργικές σκέψεις που μας αποδυναμώνουν. Είναι εύκολο; Σαφώς και όχι χρειάζεται πολλή δουλειά. Με το να δώσουμε χώρο και έμφαση στα επιτεύγματα που έως τώρα έχουμε κερδίσει και τα θεωρούμε κάτι απλό και αυτονόητο. Ε λοιπόν δεν είναι! Και δεν μπορούν όλοι να καταφέρουν όλοι τα ίδια επιτεύγματα. Η αποτυχία στη σκέψη σας να αποκτήσει άλλο βάρος να αρχίσει να «ζυγίζει» λιγότερο. Γίνεται αυτό; Γίνεται ασφαλώς. Οι καταστάσεις έχουν τη δύναμη να μας επηρεάσουν, τη δύναμη όμως που εμείς τους δίνουμε.
Άλλωστε σύμφωνα με βασική αρχή του νευρογλωσικού προγραμματισμού Δεν υπάρχει αποτυχία, υπάρχει μόνο επαναπληροφόρηση. (There is no failure only feedback) Δηλαδή μπορεί να μάθει το μυαλό να «μεταφράζει» την αποτυχία σαν μάθημα, σαν έναυσμα και κίνητρο βελτίωσης και μελλοντικής επιτυχίας.
Η Αννα Κορσάνου είναι δικηγόρος, διαμεσολαβήτρια, life coach και nlp practitioner.
