Ενδεικτικές σημειώσεις για την κατανόηση εννοιών του Συνταγματικού Δικαίου.

Όπως γίνεται κατανοητό αυτό είναι ένα απειροελάχιστο δείγμα από την πληθώρα των σημειώσεων που παρέχονται δωρεάν.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΠΡΩΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ = Σύνολο κανόνων δικαίου που ρυθμίζουν τη συγκρότηση ασκηση και οργάνωση της κρατικής εξουσίας
ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΡΑΤΟΥΣ κράτος ως Α αντικείμενο δικαίου, Β ως δίκαιο, Γ ως υποκείμενο δικαίου
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ = εννοια κρατους αποτελείται από τα εξης στοιχεία
ΛΑΟΣ = όσοι έχουν ιθαγένεια του συγκεκριμένου κράτους.
ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ = νομικός δεσμός ατόμου με κράτος, απορρέουν δικαιώματα διαμονής, εκλέγειν εκλέγεσθαι. Απόκτηση ιθαγένειας συστημα καταγωγής (έτσι είναι το ελληνικό) ή αίματος 2 σύστημα τόπου γέννησης.
Στενή έννοια λαός = το εκλογικό σώμα
ΕΘΝΟΣ =συλλογική συνείδηση των μελών του μέσα από την κοινή ιστορία πολιτισμό γλώσσα θρησκεία
ΧΩΡΑ = επικράτεια= εδαφική έκταση (εδαφος υπέδαφος αέρας υδατινες επιφάνειες αιγιαλίτιδα ζώνη [12 ναυτικά μίλια η Ελλάδα εχει καθορίσει στα 6 ναυτικά μίλια]) εντός της οποίας ασκείται η εξουσία του κράτους επί όλων των ευρισκόμενων σε αυτήν (αρχή εδαφικότητας) Περιορισμός 27παρ 2
ΕΞΟΥΣΙΑ= ικανότητα του κράτους να επιβάλλει τη θέλησή του με μέσον το δίκαιο SOS το δίκαιο δεσμεύει ΚΑΙ την εξουσία. Αντιθέτως ο κυρίαρχος έχει εξουσία που δεν υπόκειται σε κανεναν άλλον δεν περιορίζεται από άλλον legibus solutes. Νόμιμο είναι αυτό που ορίζει ο νόμος ανεξαρτήτως αν είναι δίκαιο.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΕ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ = πρόσωπα Α φυσικά δηλαδή οι άνθρωποι Β νομικά δηλαδή ενώσεις φυσικών προσώπων ή σύνολο περιουσιών για επίτευξη σκοπού. Νομικά πρόσωπα Α ιδιωτικού δικαίου Β δημοσίου δικαίου
ΚΡΑΤΟΣ = νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου
ΣΚΟΠΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ = αυτοσκοπός, η διατήρησή του Θεωρία νομικής προσωπικότητας του κράτους

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ = δημιουργία κρατικών οργάνων (φυσικά πρόσωπα) που εκφράζουν την κρατική θέληση. Οι κανόνες δικαίου μετατρέπουν την εξουσία σε αρμοδιότητα.

Κρατικά όργανα Α νομοθετικά Β εκτελεστικά, ή διοικητικά Γ δικαστικά
ΑΜΕΣΑ ΟΡΓΑΝΑ λαός, βουλή, προεδρος της δημοκρατίας, δικαστηρια
ΕΜΜΕΣΑ ΟΡΓΑΝΑ κυβέρνηση καθώς εξαρτάται από την εμπιστοσύνη της Βουλής
ΑΝΩΤΑΤΟ ΟΡΓΑΝΟ =ΛΑΟΣ στη δημοκρατία, στην αριστοκρατία οι ολίγοι, στη μοναρχία ο μονάρχης
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ= ικανότητα κρατικού οργάνου να ενεργεί κρατικές πράξεις καθ ύλην αρμοδιότητα (νομοθετικές, διοικητικές, δικαστικές πράξεις) κατά τόπον αρμοδιότητα
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ δεσμια ή ελεύθερη. Στα διοικητικά όργανα η ελεύθερη αρμοδιότητα λέγεται διακριτική ευχέρεια ή διακριτική εξουσία.
Δεσμια αρμοδιότητα διοικητικού οργάνου παραδειγμα επιβολή φόρου
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ γνωμοδοτική, αποφασιστική

ΜΟΡΦΕΣ ΚΡΑΤΩΝ ενιαίο κράτος=η εξουσία ασκείται χωρίς περιορισμό
Σύνθετο κράτος-ομοσπονδιακό κράτος= ένωση περισσότερων κρατών με διαφορετική εξουσία από τα κράτη μέλη πχ ΗΠΑ, γερμανία, ελβετία, ρωσία, ινδία.

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ουσιαστικό= κανόνες δικαίου που αναφέρονται στη άσκηση της κρατικής εξουσίας πχ διάταξη συντάγματος , κανονιστική πράξη διοίκησης
Τυπικό συνταγμα= γραπτός θεμελιώδης νόμος του κράτους ΚΟΡΥΦΗ στην ιεραρχια
Είδη συνταγμάτων
Α αυστηρό=αναθεωρείται με ειδικές διαδικασίες όπως είναι το ελληνικό σύνταγμα
Β ήπιο= αναθεωρείται με τη συνήθη διαδικασία
ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ αρθρο 110
Ερμηνεία συνταγματος 1 γραμματική, 2 ιστορική, 3 λογική- συστηματική, 4 τελεολογική
Ελεγχος συνταγματικότητας νόμων αρθρο 93Σ 1 προληπτικός πριν την ισχυ του 2 κατασταλτικός από όλα τα δικαστήρια. Διάχυτος έλεγχος, παρεμπίπτων έλεγχος

ΠΗΓΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΔΙΚΑΙΟΥ
Πηγες δικαιου νομος και έθιμα

1. ΤΥΠΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ βλεπε ιδίως αρθρο 110 Σ αναθεωρηση συνταγματος

2. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ συντακτικές πράξεις από Κυβέρνηση ψηφίσματα από Βουλή. Κανόνες δικαίου που καταργούν το συνταγμα =αντισυνταγματικο

3. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΕΘΙΜΟ συμπληρωματικό των διατάξεων του συντάγματος

4. ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ βλεπε 28παρ 1Σ υπερισχύουν κανόνων δικαίου όχι όμως του Συντάγματος.

5. ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ πρωτογενές δίκαιο που αποτελείται από τις ιδρυτικές συνθήκες και παράγωγο δίκαιο (κανονισμοί, οδηγίες, αποφάσεις)

6. ΤΥΠΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ= νόμος που ψηφίζεται από τη Βουλή εκδίδεται από τον πρόεδρο της δημοκρατιας και δημοσιεύεται στο ΦΕΚ . Φορείς νομοθετικής εξουσίας είναι η βουλή και ο πρόεδρος δημοκρατίας. Βουλή=επεξεργασία από αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, συζήτηση, 76Σ ψήφιση νόμου. Πρόεδρος Δημοκρατίας= έκδοση και δημοσίευση νόμου 42Σ.
Τυπική ισχύς νόμου =από τη δημοσίευση στο ΦΕΚ. Μη αναδρομικότητα νόμων αρθρο 7Σ και 78Σ

7. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΒΟΥΛΗΣ αρθρο 65Σ οργανωση και λειτουργία Βουλής

8. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ = πραξεις εκτελεστικής λειτουργίας που ρυθμίζουν ζητήματα με τρόπο γενικό και αφηρημένο. Επιτρέπεται μόνο με ρητή εξουσιοδότηση αρθρο 43 παρ 2και 4 Σ

Οι παρακάτω σημειώσεις είναι από το βιβλίο της κας Κορσάνου και από εγχειρίδιο Συνταγματικού Δικαίου όπως αναγράφεται στις σημειώσεις.